Η αλλαγή του περιβάλλοντος καθώς και των
καθημερινών συνηθειών ενός παιδιού προσχολικής ηλικίας, αποτελεί έντονη
αναστάτωση. Οι αντιδράσεις των μικρών ποικίλουν. Κάποιες φορές είναι αρκετά
ήπιες και απλώς τους ξενίζει ο νέος χώρος, παρόλα αυτά μετά την εξερεύνησή του
δεν αργούν να τον οικειοποιηθούν. Στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, όμως,
η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Μεγαλύτερες διαστάσεις, και συνεπώς
εντονότερες αντιδράσεις παρουσιάζουν τα περισσότερα παιδιά της μεταβρεφικής
ηλικίας. Αυτό σημαίνει, ότι ένα βρέφος για παράδειγμα 9 μηνών, έχει συνήθως
ευκολότερη προσαρμογή στον παιδικό σταθμό, σε σχέση με ένα τετράχρονο παιδί που
θα βρεθεί στο νηπιαγωγείο για πρώτη φορά μακριά από τους γονείς του.
Αναζητώντας τις αιτίες αυτής της συμπεριφοράς,
καταλήγουμε να κάνουμε μια σύγκριση μεταξύ του οικείου οικογενειακού
περιβάλλοντος και του σχολείου (παιδικός σταθμός, κέντρο προσχολικής
εκπαίδευσης, κ.τ.λ.). Κάπως έτσι συγκεντρώνουμε τα διαφορετικά τους στοιχεία
και συνειδητοποιούμε γιατί μια απλή για τον ενήλικα κατάσταση μεγεθύνεται τόσο,
στο μυαλό ενός μικρού παιδιού.
Ας ξεκινήσουμε από την κατηγορία των παιδιών που
αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα και αυτά δεν είναι άλλα, από τα γνωστά
«μοναχοπαίδια». Έχοντας ζήσει μέχρι τη στιγμή που φτάνουν στο κατώφλι του
παιδικού σταθμού, σε ένα περιβάλλον που τα αναγνωρίζει και τα αναδεικνύει ως
απόλυτους πρωταγωνιστές, καλούνται ξαφνικά να γίνουν ισόνομα μέλη ενός συνόλου.
Κάπως έτσι ξεκινάει η γκρίνια, ο εκνευρισμός και το κλάμα. Πρέπει να μάθουν να
συνεργάζονται με τα άλλα παιδιά, να μοιράζονται τον χώρο και τα αντικείμενα,
κυρίως όμως την αγάπη, το ενδιαφέρον και την προσοχή της δασκάλας. Και βέβαια
όλα τα παραπάνω έρχονται σε μεγάλη αντίθεση με την οικογένεια, όπου γονείς,
συγγενείς και γνωστοί ανταγωνίζονται για το ποιος θα ασχοληθεί περισσότερο μαζί
τους και ποιος θα ικανοποιήσει πρώτος την κάθε τους επιθυμία.
Αμέσως όμως τίθεται το εξής ερώτημα: Τι συμβαίνει
με τα υπόλοιπα παιδιά; Γιατί κι εκείνα αντιδρούν άσχημα στην νέα πραγματικότητα
της σχολικής τους ζωής; Η απάντηση δεν είναι δύσκολη αν αναλογιστούμε την
ευαίσθητη ψυχολογία του παιδιού αυτής της ηλικίας. Από την πρώτη κιόλας ημέρα
της ζωής του, το μικρό παιδί καταγράφοντας τις εικόνες που διαδραματίζονται
γύρω του, αποκτά υποσυνείδητα ισχυρούς δεσμούς με τα άτομα που αντιλαμβάνεται
ότι το φροντίζουν και το περιβάλλουν με αγάπη. Έτσι κοντά τους έχει την αίσθηση
της απόλυτης ασφάλειας. Συνεπώς, όταν βρίσκεται μεταξύ άγνωστων προσώπων και
είναι υποχρεωμένο να μείνει μαζί τους για κάποιες ώρες νιώθει ανασφάλεια και
πανικοβάλλεται. Οι καταστάσεις φαντάζουν τρομακτικές στο μυαλό του. Επιπλέον,
και σε πιο σπανιότερες περιπτώσεις, ανάλογα με τα βιώματα του και τις εικόνες
που μπορεί να έχει αντιληφθεί (π.χ. από την τηλεόραση), είναι ικανό να πλάσει
φανταστικές ιστορίες και να κάνει εικασίες που θα το τρομοκρατήσουν. Ενδεικτικά
θα αναφέρω την ακραία περίπτωση παιδιού, το οποίο σχημάτισε την εντύπωση ότι η
μητέρα του θέλησε να το εγκαταλείψει και για κάποιο διάστημα δε δεχόταν να την
αποχωριστεί ούτε την νύχτα!
Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της άρνησης του
παιδιού να αποχωριστεί το γνώριμο περιβάλλον και να μείνει στο σχολείο είναι σε
συνεργασία γονείς και βρεφονηπιοκόμοι ή νηπιαγωγοί, να πείσουν το παιδί για τα
πλεονεκτήματα που θα αποκτήσει. Το σημαντικότερο όμως είναι να έχει προηγηθεί
της πρώτης επίσκεψης στον παιδικό σταθμό, εκτενής και επαναλαμβανόμενη συζήτηση
των γονέων με το παιδί, ώστε εκείνο να κατανοήσει ότι πρόκειται για μία ακόμα
κίνηση των γονέων που βασικό κίνητρο έχει την αμέριστη αγάπη τους για εκείνο.
Συνοψίζοντας, συμπεραίνουμε ότι η σωστή
προετοιμασία από τους γονείς και η άρτια συνεργασία τους με τους εκπαιδευτικούς,
θα οδηγήσουν το παιδί στην ομαλότερη προσαρμογή στο σχολείο του. Σαφώς αυτό δε
σημαίνει πάντα ότι θα αποφύγουμε εντελώς τα κλάματα, κυρίως γιατί πολλές φορές
τα παιδιά χρησιμοποιούν το κλάμα, ως μέσο πίεσης ώστε να καταφέρουν αυτό που
επιδιώκουν. Έτσι, πιθανότατα θα κάνουν την σκέψη, ότι αν κλάψω, η μαμά θα
υποχωρήσει και θα φύγουμε να πάμε βόλτα. Επειδή όμως, δεν πρέπει να
υποστηρίζουμε τις «πονηρές» πλευρές της σκέψης τους, οι μητέρες πρέπει τις
πρώτες φορές να δείξουν ιδιαίτερη πυγμή και να αποχωρήσουν ακούγοντας πίσω τους
το αγγελούδι τους να κλαίει. Χωρίς την μαμά, θα βρει πολλές ασχολίες που θα το
βοηθήσουν να ξεχαστεί και να ξεκινήσει το μεγάλο του ταξίδι στη γνώση…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου